Cách chọn loa theo tần số

Việc chọn loa dựa trên tần số (dải tần đáp ứng – frequency response) là yếu tố quan trọng để đảm bảo chất lượng âm thanh phù hợp với nhu cầu sử dụng, như karaoke, nghe nhạc, hội thảo hay sân vườn. Tần số của loa quyết định khả năng tái tạo âm thanh ở các dải thấp (bass), trung (mid) và cao (treble). Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách chọn loa theo tần số, dựa trên xu hướng sử dụng tại Việt Nam năm 2025:

Xem thêm: Cách điều chỉnh hệ thống âm thanh hội trường

Cách chọn loa theo tần số

---

1. Hiểu về dải tần số của loa

• Dải tần số (Frequency Response): Là phạm vi tần số mà loa có thể tái tạo, thường được ghi dưới dạng “X Hz – Y kHz” (ví dụ: 50 Hz – 20 kHz). Con người nghe được âm thanh trong khoảng 20 Hz – 20 kHz.
  • Dải thấp (Bass, 20-200 Hz): Tái tạo âm trầm, như tiếng trống, bass guitar, phù hợp cho nhạc EDM, remix hoặc phim hành động.
  • Dải trung (Mid, 200 Hz – 4 kHz): Tái tạo giọng hát, nhạc cụ như guitar, piano, quan trọng cho karaoke và hội thảo.
  • Dải cao (Treble, 4-20 kHz): Tái tạo âm thanh chi tiết, như tiếng chuông, giọng hát cao, tạo độ sáng và không gian.
• Độ nhạy (Sensitivity): Đo bằng dB (thường 85-95 dB), ảnh hưởng đến độ to của loa khi kết hợp với ampli. Loa có độ nhạy cao (>90 dB) thường dễ phối ghép hơn.
• Độ méo (THD – Total Harmonic Distortion): Nên chọn loa có THD < 0.5% để âm thanh ít bị méo, đặc biệt ở dải tần trung và cao.

---

2. Chọn loa theo mục đích sử dụng và tần số

Mỗi mục đích sử dụng yêu cầu dải tần số khác nhau. Dưới đây là cách chọn loa phù hợp:

a. Loa cho karaoke

• Yêu cầu tần số:
  • Dải trung (200 Hz – 4 kHz): Cần mạnh mẽ để giọng hát rõ ràng, nổi bật. Chọn loa có dải tần từ 50 Hz – 18 kHz, với trọng tâm ở mid.
  • Dải thấp (50-150 Hz): Bass vừa đủ để nhạc nền không lấn át giọng hát.
  • Dải cao (4-18 kHz): Tăng độ sáng cho giọng hát, nhưng không quá chói.
• Ví dụ loa phù hợp:
  • JBL Ki512: Dải tần 48 Hz – 20 kHz, mạnh ở mid, lý tưởng cho karaoke phòng 20-30 m².
  • BMB CSN 455E: Dải tần 50 Hz – 18 kHz, giọng hát trong trẻo, giá hợp lý (khoảng 10-12 triệu VNĐ/cặp).
• Lưu ý: Kết hợp với vang số (như AAP X5) để tăng mid (+3 đến +6 dB ở 1-3 kHz) và giảm bass (-3 dB ở <100 Hz) cho giọng hát nhẹ.

Xem thêm: Loa hội trường

b. Loa cho nghe nhạc

• Yêu cầu tần số:
  • Dải thấp (20-100 Hz): Cần bass sâu và mạnh cho các thể loại như EDM, rock, hoặc cổ điển.
  • Dải trung (200 Hz – 4 kHz): Cân bằng để tái tạo giọng ca sĩ và nhạc cụ chính xác.
  • Dải cao (4-20 kHz): Cần chi tiết để nghe rõ các âm thanh như tiếng violin, cymbal.
• Ví dụ loa phù hợp:
  • Bose S1 Pro: Dải tần 62 Hz – 17 kHz, phù hợp nghe nhạc đa thể loại trong phòng nhỏ.
  • Edifier S3000 Pro: Dải tần 38 Hz – 20 kHz, bass sâu, treble sáng, lý tưởng cho phòng khách 15-25 m².
• Lưu ý: Chọn loa có dải tần rộng (35 Hz – 20 kHz) và độ nhạy cao (>90 dB) để tái tạo âm thanh chi tiết. Thêm subwoofer nếu cần bass mạnh hơn.

c. Loa cho hội thảo

• Yêu cầu tần số:
  • Dải trung (200 Hz – 4 kHz): Rất quan trọng để giọng nói rõ ràng, không bị méo.
  • Dải thấp: Không cần bass quá mạnh, chỉ cần đủ để âm thanh đầy đặn (80-150 Hz).
  • Dải cao: Đủ để giọng nói trong trẻo, không cần quá sắc nét (>10 kHz).
• Ví dụ loa phù hợp:
  • Bosch LB2-UC15: Dải tần 100 Hz – 19 kHz, tối ưu cho giọng nói trong phòng họp 20-50 m².
  • TOA F-1300B: Dải tần 80 Hz – 20 kHz, âm thanh rõ, phù hợp hội nghị 50-100 người.
• Lưu ý: Chọn loa có góc phủ âm rộng (120°-180°) để giọng nói lan tỏa đều, kết hợp với micro có hướng thu cardioid.

d. Loa sân vườn

• Yêu cầu tần số:
  • Dải trung và cao (200 Hz – 15 kHz): Cần rõ để âm thanh nổi bật trong không gian mở.
  • Dải thấp: Bass vừa đủ (60-150 Hz) vì không gian ngoài trời khó giữ âm trầm.
• Ví dụ loa phù hợp:
  • Bose FreeSpace 360P II: Dải tần 70 Hz – 19 kHz, âm thanh 360°, lý tưởng cho sân vườn lớn.
  • JBL Control 25-1: Dải tần 80 Hz – 16 kHz, phù hợp quán cafe ngoài trời.
• Lưu ý: Chọn loa có chuẩn chống nước (IP65) và dải tần trung cao mạnh để âm thanh không bị loãng.

---

Các yếu tố khác cần xem xét khi chọn loa theo tần số

• Diện tích phòng:
  • Phòng nhỏ (15-20 m²): Chọn loa có dải tần 60 Hz – 18 kHz, công suất 50-100W, như JBL Ki510.
  • Phòng trung (20-30 m²): Dải tần 50 Hz – 20 kHz, công suất 100-200W, như BMB CSN 455E.
  • Phòng lớn (>30 m²): Dải tần rộng 40 Hz – 20 kHz, công suất 200W+, như Bose 301.
• Kết hợp với ampli/vang số:
  • Ampli phải có công suất gấp 1.5 lần công suất loa để đảm bảo tái tạo đầy đủ dải tần.
  • Ví dụ: Loa JBL Ki512 (200W) cần ampli 300-400W, như Yamaha PX5.
  • Vang số (như AAP X5) giúp tinh chỉnh tần số để phù hợp với mục đích (tăng mid cho karaoke, tăng bass cho nghe nhạc).
• Loại loa:
  • Loa 2 đường tiếng (2-way): Có 1 loa bass và 1 loa treble, phù hợp cho karaoke và hội thảo, dải tần thường 50 Hz – 18 kHz.
  • Loa 3 đường tiếng (3-way): Có thêm loa mid, tái tạo dải trung tốt hơn, phù hợp cho nghe nhạc hi-fi, dải tần 40 Hz – 20 kHz.
  • Subwoofer: Tập trung dải thấp (20-150 Hz), cần thiết nếu loa chính thiếu bass.
• Thử nghiệm thực tế:
  • Nghe thử loa với các bài hát có dải tần đa dạng (như ballad cho mid, EDM cho bass, cổ điển cho treble) để kiểm tra chất lượng âm thanh.
  • Ví dụ: Hát thử “Nắng thủy tinh” (Trịnh Công Sơn) để kiểm tra dải mid, hoặc nghe “Billie Jean” (Michael Jackson) để kiểm tra bass.

---

4. Mẹo chọn loa theo tần số

• Kiểm tra thông số kỹ thuật: Xem dải tần số trên tài liệu của nhà sản xuất, nhưng lưu ý rằng thông số lý thuyết có thể khác thực tế.
• So sánh độ phẳng của dải tần: Loa tốt có dải tần phẳng (flat response) trong khoảng ±3 dB, đảm bảo âm thanh cân bằng, không bị lệch bass/mid/treble.
• Thương hiệu uy tín: Chọn các hãng như JBL, Bose, BMB, TOA, hoặc Yamaha để đảm bảo chất lượng tần số ổn định.
• Ngân sách:
  • Dưới 10 triệu VNĐ: Loa JBL Ki510 (50 Hz – 18 kHz), phù hợp karaoke phòng nhỏ.
  • 10-20 triệu VNĐ: BMB CSN 455E (50 Hz – 18 kHz), đa dụng cho karaoke và nghe nhạc.
  • Trên 20 triệu VNĐ: Bose S1 Pro hoặc JBL Ki512, dải tần rộng, chất lượng cao.

---

5. Lưu ý khi phối ghép và sử dụng

• Kiểm tra môi trường:
  • Trong nhà: Chọn loa có dải tần rộng, tận dụng phản xạ âm từ tường để tăng bass.
  • Ngoài trời: Ưu tiên loa có dải trung và cao mạnh, vì bass dễ bị loãng.
• Cân chỉnh EQ: Sử dụng vang số hoặc ampli để tinh chỉnh tần số, ví dụ tăng mid (+3 dB ở 2 kHz) cho karaoke, hoặc tăng bass (+6 dB ở 80 Hz) cho nghe nhạc.
• Kết hợp subwoofer: Nếu loa chính thiếu bass (<50 Hz), thêm subwoofer như Alto TS315S (36 Hz – 150 Hz) để bổ sung dải thấp.

---

Ví dụ cụ thể

• Karaoke phòng 20 m²: Chọn JBL Ki510 (50 Hz – 18 kHz), kết hợp vang số AAP X5, chỉnh EQ tăng mid (+5 dB ở 2 kHz) và giảm bass (-3 dB ở 80 Hz) để giọng hát nổi bật.
• Nghe nhạc phòng khách 25 m²: Chọn Edifier S3000 Pro (38 Hz – 20 kHz), tăng nhẹ bass (+3 dB ở 60 Hz) cho nhạc EDM.
• Hội thảo 50 m²: Chọn Bosch LB2-UC15 (100 Hz – 19 kHz), ưu tiên dải trung (1-3 kHz) cho giọng nói rõ.
• Sân vườn: Chọn Bose FreeSpace 360P II (70 Hz – 19 kHz), tăng treble (+4 dB ở 10 kHz) để âm thanh lan tỏa.